Gespreksavond over spijbelen en motivatie: een verslag

Op maandagavond 12 november trokken de schepen van Onderwijs van Gent, een handvol panelleden en een moderator richting het Geuzenhuis. Ze ontvingen er een veertigtal ouders en professionals die zich hadden ingeschreven voor de gespreksavond rond spijbelen en motivatie.

De moderator legde stellingen voor aan het publiek, waarop het publiek met ‘akkoord’ of ‘niet akkoord’ kon reageren. Daarna kregen de panelleden de kans om elk vanuit hun rol te reageren per stelling.

Lucas Gheldof, schoolspotter van beroep, is één van de panelleden. Hij zoekt jongeren op die op straat rondhangen om met hen aan de slag te gaan. Van hem leerden we dat de jongeren die hij begeleidt vaak niet graag naar school gaan, maar dat ze niet altijd duidelijke eerste signalen geven. Hij probeert met de jongeren een vertrouwensband op te bouwen. Dat vraagt tijd, maar het is nodig. De jongeren hebben het gevoel dat de school niets meer voor hen kan betekenen. Ze weten niet hoe ze hun problemen kunnen aanpakken.

Peter Béatse van Lejo vzw sloot zich hierbij aan. Vanuit Lejo vzw zoekt men samen met de jongeren uit deeltijds werken in hun persoonlijke ontwikkelingstrajecten naar ‘eigenaarschap’. Ze zoeken samen uit wat de jongere wil leren, wat hij/zij later wil worden. Ook daar is het opbouwen van een vertrouwensband een belangrijke eerste stap.

Vanuit het Onderwijscentrum Gent (dienst Onderwijsontwikkeling) gaf Eva Verstraete mee dat autoritatieve scholen erin slagen de spijbelcijfers lager te houden. Het zijn scholen die enerzijds wel veeleisend zijn en grenzen stellen, maar die anderzijds ook responsief zijn. Responsieve scholen maken verbinding met de jongeren: het zijn warme scholen waar ondersteuning en vertrouwensvolle relaties zijn. Een afwezigheid gebeurt daar niet onopgemerkt: een jongere wordt gemist als hij/zij er niet is. Uit het publiek werd hierop nog aangevuld dat de leermethodes en lesinhouden van scholen ook moeten mee evolueren. Er zijn nog te veel scholen waar er les gegeven wordt zoals 20 jaar geleden.

Nathalie Van Wassenhoven beklemtoonde dan weer het belang van positieve ouderbetrokkenheid. Ze is coördinator van de brugfiguren van Stad Gent en weet dat ouders vaak niet goed op de hoogte zijn van de regels en procedures rond spijbelen. Ouders zien het bv. niet altijd als spijbelen als zij als ouders op de hoogte zijn dat hun kind niet op school is. Het is nodig om te werken aan een positief partnerschap tussen ouders en school. Dit wordt best vroeg gestart, voordat er mogelijke spijbelproblemen zijn.

Het laatste panellid Sara Willems van het Steunpunt Leerplicht/leerrecht begeleidt individueel jongeren met erg moeilijke schooltrajecten. Ze weet dat het maatwerk is, want dé spijbelaar bestaat niet. Schepen van Onderwijs Elke Decruynaere beklemtoonde dit ook: spijbelen is een complexe problematiek, de aanpak moet dus ook heel divers en breed zijn. Beiden merken ze dat er al goede initiatieven zijn ter preventie of aanpak van spijbelen, zowel door de school zelf als door ondersteunende partners. Er is tegelijkertijd nog veel werk aan de winkel. Ook enkele ouders uit de zaal voelen aan dat taakverdeling, afstemming en de wachtrijen voor extra ondersteuning werkpunten zijn om vroegtijdig schoolverlaten echt vroeg te kunnen aanpakken. Want daar is iedereen het over eens: vroeg ingrijpen bij de allereerste signalen (lang voordat de jongeren onwettig afwezig zijn) levert de beste resultaten op!