Onderwijscafés voor ouders met een andere thuistaal

Onderwijscafés in Oostende, Kortrijk, Brugge en Roeselare

In dit praktijkvoorbeeld willen we ouders in ouderwerkingen inspireren om oudercafés te organiseren. We hebben een mooi voorbeeld gevonden in Oostende en informeren jullie hier graag over. Ga met de ideeën en voorbeelden aan de slag om zelf een onderwijscafé te organiseren.

Een onderwijscafé (georganiseerd door FMDO) is een plaats waar anderstalige ouders en onderwijsambassadeurs samen. Onderwijsambassadeurs zijn ouders die niet in Vlaanderen zijn opgegroeid, maar wel kinderen hebben die hier school lopen. Ze kennen de drempels die anderstalige ouders of nieuwkomers ervaren binnen het Vlaams onderwijssysteem. FMDO (Federatie voor Mondiale en Democratische Organisaties) verbindt en versterkt mensen in de superdiverse samenleving van vandaag en morgen.

In het onderwijscafé is iedereen welkom die zit met vragen over onderwijs. Maar ouders mogen ook langskomen om gewoon een praatje te maken om zo andere ouders te ontmoeten. De onderwijsambassadeurs luisteren er naar ouders, beantwoorden hun vragen in verschillende talen en delen zelf hun persoonlijke ervaringen met onderwijs in Vlaanderen.

Marieke van KOOGO heeft een oudercafé in Oostende bijgewoond:

"Als je binnenkomt voel je onmiddellijk dat er een ontspannen sfeer hangt. Er zitten verschillende groepjes mensen met elkaar te praten. Een groepje dat Russisch spreekt, een groepje Arabisch sprekende ouders, twee mensen die in het Armeens aan het praten zijn en nog wat losse gesprekken. Er zijn ook wat kinderen huiswerk aan het maken aan een grote tafel, de moeder van deze kinderen is in gesprek met andere ouders.

Dit oudercafé gaat door in de sociale kruidenier. Een gezellige ontmoetingsplek die sommige ouders al kennen. Dit maakt het minder spannend om binnen te komen. 

Naast de gesprekken die bezig zijn,  komt een moeder binnen die enkel Albanees spreekt. Helaas is er geen onderwijsambassadeur (of andere ouder) die ook Albanees spreekt. Maar deze moeder heeft wel vragen over het onderwijs van haar dochter. Het lukt om met vertaalapps te achterhalen op welke school het kindje zit en met welke vraag de moeder zit. Tine van FMDO kent veel brugfiguren van de Oostendse scholen en stuurt de brugfiguur van de school de vraag van de mama door. Het oudercafé heeft dus zeker een brugfunctie tussen ouders en scholen.

Wat opvalt is dat het aan sommige tafels korte gesprekjes zijn met concrete vragen en dat sommige groepen ouders blijven zitten en kletsen. Dit is ook de bedoeling van dit onderwijscafé. Dit zorgt voor verbinding tussen ouders, het vertrouwen van de ouders groeit en er kan informeel informatie uitgewisseld worden over heel veel verschillende thema's.

Tine van FMDO vertelt dat de vrijwillige onderwijsambassadeurs uitgebreide vormingen krijgen voordat ze vragen gaan beantwoorden in de onderwijscafés. Ze engageren zich voor een reeks van 10 workshops. Ook krijgen de vrijwilligers een informatiebundel met informatie over onderwijs én een brochure met contactgegevens van andere hulporganisaties. Op die manier kunnen de onderwijsambassadeurs op heel veel vragen antwoorden. Uiteraard hebben ze ook hun eigen ervaringen mee, waaruit ze kunnen vertellen én is Tine van FMDO aanwezig om eventueel bijkomende informatie te geven.   

De vragen die gesteld worden zijn zeer uiteenlopend, vertelt Tine. Ze gaan o.a. over schoolloopbaan, hoe kan de ouder helpen bij het huiswerk, wat er van een ouder verwacht wordt tijdens een oudercontact, enz. Verder vertelt Tine dat er soms ook niet-onderwijsgerelateerde vragen gesteld worden door ouders. Dit is geen probleem, tijdens het onderwijscafé worden deze ouders de weg gewezen naar de juiste organisaties of instanties.

De tijd is voorbij gevlogen en langzamerhand gaan mensen naar huis. Weer een heel aantal ouders die meer weten over het Vlaamse onderwijssysteem en die hun sociaal netwerk versterkt hebben."

Als ouderwerking ook een onderwijscafé organiseren?

Hebben jouw ouders ook nood aan een onderwijscafé? Laat je inspireren door het initiatief van FMDO! Een onderwijscafé organiseren op je eigen school kan prima. 

Hoe begin je eraan

Onderzoek de noden die er zijn:

• Welke talen zijn er nodig?
• Welke talen zijn er beschikbaar?
• Moeten we buiten de school opzoek naar talen?
• Zijn er contacttalen (andere talen die verschillende ouders spreken, vaak Engels of Frans)?
• Hie bereid je de vrijwilliger voor? Welk voortraject kan je zelf voorzien?

Contacteer ouders die een tweede taal spreken en maak ze enthousiast om mee te werken:

• Leg ze het concept uit.
• Vraag of ze mee willen werken aan de uitnodigingen en of ze aanwezig kunnen zijn op het onderwijscafé zelf.
• Zorg dat de ouders die de vragen beantwoorden, ook goed weten wat de antwoorden zijn. Voorzie hiervoor vooraf een uitleg. Let op: FMDO heeft een zeer uitgebreide werking om deze ouders te bereiken en voor te bereiden op hun rol van onderwijsambassadeur. FMDO organiseert ongeveer 10 vormingen en oefent samen met de ouders, hoe ze de informatie kunnen doorgeven. Het is een traject van ongeveer een half jaar tegen dat deze vrijwilligers echt zijn opgeleid tot onderwijsambassadeurs. 
• Als je externe experten uitnodigt voor je onderwijscafé, onderzoek dan of er (sociale) tolken nodig zijn. Zo zorg je ervoor dat de informatie van de externe experten door iedereen begrepen kan worden.

het onderwijscafé zelf

Zorg dat de activiteit zelf  laagdrempelig is. Denk hierbij aan:

• het tijdstip,
• opvang (of iets te doen) voor kinderen,
• iets om te drinken,
• iemand die de ouders welkom heet,...
• ouders mogen iemand meebrengen
• werk met vraagkaartjes
• ....